Fytotherapie is de behandeling van klachten en ziekten met natuurlijke geneesmiddelen die uit hele planten of plantendelen bereid worden. Fytotherapie is enigszins verwant aan homeopathie, maar er is een belangrijk verschil. Bij fytotherapie wordt het werkzame plantendeel, zonder enige toevoeging, verwerkt tot een gebruiksklaar geneesmiddel, terwijl bij homeopathie wordt gewerkt met tincturen die sterk verdund worden met alcohol.
Eeuwenoude methode
Het gebruik van natuurlijke geneesmiddelen is waarschijnlijk al zo oud als de mensheid zelf, maar de officiële geschiedenis van de fytotherapie begint echter ongeveer 3000 jaar voor Christus, bij de Sumeriërs.
Dit oude volk legde behandelwijzen en recepten in spijkerschrift vast op kleitabletten. Sindsdien is er door middeleeuwse monniken en nadien door wetenschappers onophoudelijk verder gezocht naar de weldoende krachten en de geheimen van planten.
Terug naar de natuur
In de 19e eeuw kwam de synthetische geneesmiddelenindustrie op en werden de natuurlijke geneesmiddelen naar de achtergrond verdrongen. Tegenwoordig klinkt echter steeds vaker de roep om een meer natuurlijke aanpak van klachten en ziekten. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de algemene trend er een gezondere levenswijze op na te houden en “terug naar de natuur” te willen gaan. Wat het medicijngebruik betreft is men daarbij steeds afkeriger geworden van chemisch nagemaakte plantenbestanddelen, omdat deze nogal wat ongewenste en soms zelfs gevaarlijke bijwerkingen kunnen hebben. Fytotherapeutische producten daarentegen hebben aanzienlijk minder nevenwerkingen dan synthetische geneesmiddelen.
Werkzame bestanddelen
Dankzij geavanceerde methodes is men steeds beter in staat om de actieve bestanddelen van planten te analyseren. Soms is dat één bepaald plantendeel, zoals bij Duivelsklauw, waarvan de wortels gewrichtspijn en -ontstekingen tegengaan. Bij andere planten zoals Blauwe Bosbes werkt de vrucht constiperend terwijl het blad van deze struik de bloedsomloop stimuleert. De exacte werking van een groot aantal plantendelen is inmiddels aangetoond in een flink aantal studies. Ook zijn vele, voorheen onbekende eigenschappen van planten ontdekt en vastgelegd.
Hoogwaardige kwaliteit
De fytochemici hebben nauwkeurig beschreven welke planten binnen één familie het meest effectief zijn, onder welke condities ze gekweekt moeten worden en wanneer ze het beste geplukt kunnen worden. Ook de selectie van de planten vindt volgens strenge kwaliteitscontroles plaats zodat men er zeker van kan zijn dat de gebruikte plant de juiste is, voldoende werkzame bestanddelen bevat en vrij van verontreinigingen is. Over het algemeen worden de gebruikte planten en plantendelen op biologische wijze geteeld, hetgeen impliceert dat er geen kunstmesten of pesticiden worden gebruikt.
Erkende geneeskunde
Nieuwe inzichten op het gebied van landbouwkunde, chemie en farmacologie hebben van fytotherapie een volwaardig alternatief voor de synthetische medicijnen gemaakt. De plantengeneeskunde is als het ware herontdekt en de tijd van “grootmoeders middeltjes” ligt daarmee ver achter ons. Fytotherapie zal binnen afzienbare termijn dan ook door verschillende Europese landen, waaronder Nederland, officieel als volwaardige geneeskunde erkend gaan worden.